ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ - PRIORYTETEM W OCHRONIE ŚRODOWISKA



ZRÓWNOWAŻONY ROZWÓJ
sposób gospodarowania, w którym zaspokojenie potrzeb obecnego pokolenia nie zmniejszy szans zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń.

W zrównoważonym rozwoju środowisko naturalne jest jego podstawą, gospodarka narzędziem, a dobrobyt społeczeństwa celem.

Zrównoważony rozwój wprowadza się poprzez:
  • ograniczanie zużywania zasobów odnawialnych do granic określonych możliwościami odtwarzania tych zasobów;
  • ograniczanie zużywania zasobów nieodnawialnych w skali umożliwiającej ich stopniowe zastępowanie przez odpowiednie substytuty;
  • stopniowe eliminowanie z procesów gospodarczych substancji niebezpiecznych i toksycznych;
  • utrzymywanie emisji zanieczyszczeń w granicach wyznaczonych przez pojemność asymilacyjną środowiska;
  • odtwarzanie i stała ochrona różnorodności biologicznej na poziomach: krajobrazowym, ekosystemowym, gatunkowym i genowym;
  • uspołecznienie procesów podejmowania decyzji dotyczących lokalnego środowiska przyrodniczego;
  • dążenie do zapewnienia poczucia bezpieczeństwa i dobrobytu obywatelom, rozumianego jako tworzenie warunków sprzyjających ich zdrowiu fizycznemu, psychicznemu i społecznemu.
Ekosystem Ziemi (Pixabay)
Według norm i dokumentów Organizacji Narodów Zjednoczonych: „Zrównoważony rozwój Ziemi to rozwój, który zaspokaja podstawowe potrzeby wszystkich ludzi oraz zachowuje, chroni i przywraca zdrowie i integralność ekosystemu Ziemi, bez zagrożenia możliwości zaspokojenia potrzeb przyszłych pokoleń i bez przekraczania długookresowych granic pojemności ekosystemu Ziemi.”

Pojęcie zrównoważonego rozwoju pochodzi z leśnictwa, gdzie pierwotnie oznaczało taki sposób gospodarowania lasem, aby nie został on nigdy zlikwidowany, czyli wycinanie tylko tylu drzew, ile pozwoli na jego odbudowę w przyszłości.

193 państw członkowskich Organizacji Narodów Zjednoczonych osiągnęło konsensus w sprawie dokumentu końcowego nowej agendy zrównoważonego rozwoju zatytułowanej “Przekształcanie naszego świata: Agenda na Rzecz Zrównoważonego Rozwoju – 2030”, która zawiera 17 Celów ( i 169 zadań), są to:
  1. Wyeliminować ubóstwo we wszystkich jego formach na całym świecie.
  2. Wyeliminować głód, osiągnąć bezpieczeństwo żywnościowe i lepsze odżywianie oraz promować zrównoważone rolnictwo.
  3. Zapewnić wszystkim ludziom w każdym wieku zdrowe życie oraz promować dobrobyt.
  4. Zapewnić wszystkim edukację wysokiej jakości oraz promować uczenie się przez całe życie.
  5. Osiągnąć równość płci oraz wzmocnić pozycję kobiet i dziewcząt.
  6. Zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wody i warunków sanitarnych poprzez zrównoważoną gospodarkę zasobami wodnymi.
  7. Zapewnić wszystkim dostęp do stabilnej, zrównoważonej i nowoczesnej energii po przystępnej cenie.
  8. Promować stabilny, zrównoważony i inkluzywny wzrost gospodarczy, pełne i produktywne zatrudnienie oraz godną pracę dla wszystkich ludzi.
  9. Budować stabilną infrastrukturę, promować zrównoważone uprzemysłowienie oraz wspierać innowacyjność.
  10. Zmniejszyć nierówności w krajach i między krajami.
  11. Uczynić miasta i osiedla ludzkie bezpiecznymi, stabilnymi, zrównoważonymi oraz sprzyjającymi włączeniu społecznemu.
  12. Zapewnić wzorce zrównoważonej konsumpcji i produkcji.
  13. Podjąć pilne działania w celu przeciwdziałania zmianom klimatu i ich skutkom.
  14. Chronić oceany, morza i zasoby morskie oraz wykorzystywać je w sposób zrównoważony.
  15. Chronić, przywrócić oraz promować zrównoważone użytkowanie ekosystemów lądowych, zrównoważone gospodarowanie lasami, zwalczać pustynnienie, powstrzymywać i odwracać proces degradacji gleby oraz powstrzymać utratę różnorodności biologicznej.
  16. Promować pokojowe i inkluzywne społeczeństwa, zapewnić wszystkim ludziom dostęp do wymiaru sprawiedliwości oraz budować na wszystkich szczeblach skuteczne i odpowiedzialne instytucje, sprzyjające włączeniu społecznemu.
  17. Wzmocnić środki wdrażania i ożywić globalne partnerstwo na rzecz zrównoważonego rozwoju.
Zrównoważony rozwój – elektrownia słoneczna (Pixabay)
Na jakim etapie wprowadzanie zrównoważonego rozwoju znajduje się dany kraj / region można badać za pomocą statystycznych metod. W tym celu stosuje się wskaźniki zrównoważonego rozwoju. Uporządkowane są one według ładów. Łady muszą być spójne (niesprzeczne). Integralność ładów realizuje się poprzez zrównoważoną ochronę środowiska przyrodniczego, kapitału społecznego i ludzkiego oraz kapitału antropogenicznego (wytworzonego przez człowieka, a zwłaszcza kapitału kulturowego i ekonomicznego).

Krajowe wskaźniki zrównoważonego rozwoju według ładów:

1.     Ład społeczny:
1.1.    Zmiany demograficzne
1.2.    Zdrowie publiczne
1.3.    Integracja społeczna
1.4.    Edukacja
1.5.    Dostęp do rynku pracy
1.6.    Bezpieczeństwo publiczne
1.7.    Zrównoważone wzorce konsumpcji

2.     Ład gospodarczy:
2.1.    Rozwój gospodarczy
2.2.    Zatrudnienie
2.3.    Innowacyjność
2.4.    Transport
2.5.    Zrównoważone wzorce produkcji

3.     Ład środowiskowy
3.1.    Zmiany klimatu
3.2.    Energia
3.3.    Ochrona powietrza
3.4.    Ekosystemy morskie
3.5.    Zasoby słodkiej wody
3.6.    Użytkowanie gruntów
3.7.    Bioróżnorodność
3.8.    Gospodarka odpadami

4.    Ład instytucjonalno-polityczny
4.1.    Globalne partnerstwo
4.2.    Polityka spójności i efektywności
4.3.    Otwartość i uczestnictwo
4.4.    Aktywność obywatelska




 ASPEKTY PRAWNE

Według Prawa Ochrony Środowiska (ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. , Dz.U. 2001 Nr 62 poz. 627, z późn. zm ) pod pojęciem zrównoważonym rozwoju rozumie się „rozwój społeczno-gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań politycznych, gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń.”

Zrównoważony rozwój został wpisany w konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej, jej Art. 5 brzmi: „Rzeczpospolita Polska strzeże niepodległości i nienaruszalności swojego terytorium, zapewnia wolności i prawa człowieka i obywatela oraz bezpieczeństwo obywateli, strzeże dziedzictwa narodowego oraz zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju.”

fot. pixabay.com

Bibliografia

  1. Grażyna Łabno; “Ekologia. Słownik encyklopedyczny”; Wydawnictwo Europa, Warszawa 2006;
  2. Stefan Kozłowski; “Ekorozwój – wyzwanie XXI wieku”; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000;
  3. Kane Harlow ; “Handbook of Sustainable Development”; ML Books International - IPS, 2015;
  4. Stefan Kozłowski; “W drodze do ekorozwoju”; Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1997;
  5. Zbigniew Bukowski; “Zrównoważony rozwój w systemie prawa”; Dom Organizatora, Toruń, 2009; 
  6. https://www.ekologia.pl/wiedza/slowniki/leksykon-ekologii-i-ochrony-srodowiska/zrownowazony-rozwoj


Komentarze

Prześlij komentarz