Gdy podania ludowe już nie funkcjonują w opowiadaniach babć czy cioć, tym milej jest poczytać o tej Polsce ludowej, co to w legendach historię pisała a na tradycji mówionej od pokoleń wyrosła.
2 lutego wypada święto Matki Boskiej Gromnicznej. Jest to ludowa nazwa święta kościelnego Ofiarowanie Pańskie czy Oczyszczenia Najświętszej Maryi Panny.
Według jednej z bardziej znanych legend polskich Matka Boska Gromniczna z zapaloną świecą w dłoni, chodzi w noce lutowe po polach i miedzach, chroni oziminy przed wymarznięciem i oświetla drogę zbłąkanym podróżnym. W wędrówce towarzyszy jej obłaskawiony Wilk zwany Gromnicznym. Święto Matki Boskiej Gromnicznej wyznacza połowę zimy ("Gromnica - zimy połowica"). Wierzono że w tym dniu po raz pierwszy powinien odezwać się skowronek.
W ikonografii ludowej Matka Boska Gromniczna przedstawiana jest z wilkiem i koszyczkiem lub leżącym u jej stóp gniazdkiem z ptakami (skowronkami).
Gromnicy przypisuje się w całej Polsce działanie dobroczynne i wielką moc magiczną, przede wszystkim moc poskramiania burz i piorunów, a także klęsk żywiołowych i wszelkiego zła. Wierzono, że płomień gromnicy broni ludzi i ich stada przed wilkami, złymi duchami, odwraca czary i złe uroki, niweczy choroby, skraca męki konających.
14 lutego wypada św.Walentego.
Walenty to kapłan rzymski, lekarz, wyznawca i męczennik. Był prześladowany za wiarę i skazany na śmierć przez ścięcie mieczem za panowania cesarza Klaudiusza Gota ok.269 roku w Rzymie. W Polsce jest czczony jako patron chorych na dżumę, podagrę, choroby nerwowe i psychiczne a przede wszystkim jako opiekun chorych na epilepsję (zwaną niegdyś chorobą św.Walentego). Do końca XIX w i początków XXw na Kurpiach, głównie we wsi Krzynowłoga Wielka odbywały się uroczystości wotywne - "mały odpust" - w intencji chorych na padaczkę i różne inne choroby.
Na zachodzie Europy, głównie w Anglii i Stanach, św.Walentego uważa się za patrona zakochanych. Zwyczaj słania kartek z życzeniami i miłosnymi wyznaniami zapoczątkowano w XVI wieku.
27 lutego w tym roku wypada Tłusty Czwartek albo inaczej Combrowy Czwartek. Ostatni czwartek karnawału otwierający huczne ostatkowe obrzędy, zabawy i biesiady. Powszechnym zwyczajem combrowego czwartku były sute poczęstunki. Powiadano, że w tym dniu należy tyle razy spróbować boczku, słoniny, obficie kraszonej kaszy, kapusty i mięsa "ile razy kot ogonem ruszy", tzn. wiele :)
W tłusty czwartek zwyczajowo jada się różne słodkie wypieki, racuchy, placuszki, a przede wszystkim pączki i chrusty (faworki), które już w XVII i XVIII wieku były specjalnością cukierników warszawskich. Pochodzenie tych przysmaków nie jest znane, być może przywędrowały do Polski z Wiednia, ale według innego podania są łakociami pochodzenia tureckiego.
Komentarze
Prześlij komentarz